Monks
Monks
Buddha Dhamma Monk
business buddhism
buddha dharma monk 
Buddha Chak IT 
Cambodia4World 
Bokator Cambodia 
Monk Cambodia
Economic Buddhism 
Lbokator Khmer 
Housewife Khmer 
Kun Lbokator
Preap News 
Sampeah News 
Kampuchea Chef ប្រាសាទនាគព័ន្ធ Friday, January 12, 2024
ប្រាសាទនាគព័ន្ធ(ឈ្មោះដើម៖រាជស្រីសំដៅដល់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧)
ទីតាំង ៖ ខាងកើតប្រាសាទព្រះខ័ន ៣០០ម៉ែត្រ តាមផ្លូវកៅស៊ូ
ច្រកចូល ៖ ចូលនិងចេញតាមច្រកខាងជើង
កាលបរិច្ឆេទ ៖ ពាក់កណ្ដាលទី២ នៃសតវត្សទី១២ និងដើមសតវត្សទី១៣ នៃគ្រិស្តសករាជ
រាជ្យ ៖ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧
ឧទ្ទិសជូន ៖ ព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន និងគ្រូពេទ្យទាំងបីឋាន
រចនាបថ ៖ បាយ័ន
ស្រះខាងកើត ជាស្រះហូរបង្កើតទន្លេព្រហ្មបុត្រ ។ គេជឿថាទឹកហូរពីក្បាលមនុស្សនេះ ជួយបង្កើនឫទ្ធិអំណាច មានប្រាជ្ញាដូចអង្គព្រះពោធិសត្វភេទស្រីនាម «ប្រាជ្ញាបារមីតា» និងផ្ដល់ភាពបរិសុទ្ធដល់មនុស្ស ។
ស្រះខាងត្បូង តំណាងអំណាចស្ត្រី តំណាងអំណាចរបស់ស្ដេចសត្វ ។ ពេលចង់បានឫទ្ធអំណាចចេញច្បាំងឲ្យបានជោគជ័យ គេធ្វើពិធីនៅស្រះខាងត្បូង ស្រះដែលបង្កើតទន្លេឈ្មោះ «ឥណ្ឌុ» ហេតុដែលគេបង្កើតទន្លេឥណ្ឌុនិងក្បាលតោនេះ ព្រោះតោនេះមានកំណើតនៅឋានត្រៃត្រិង្ស ។ តោមានកំណើតចេញពីអណ្ដាតភ្លើងកំហឹងនៃពួកអាទិទេពកួចបញ្ចូលគ្នា បង្កើតបានជាសត្វតោមួយនាម «ទុគ៌ា» ។ ទទួលទានទឹកពីក្បាលតោ គេជឿថាទទួលបានអំណាច និងពរជ័យពីព្រះនាង «ទុគ៌ា» ដែលនាងបានសម្លាប់យក្សក្បាលក្របីឈ្មោះ «មហិង្សាសុរៈ» ។
ស្រះខាងលិច ទទួលទានទឹកចេញពីក្បាលសេះ គេជឿថានឹងទទួលបានអំណាចអមត អំណាចកម្លាំងដ៏មហាសាលនៃអង្គព្រះពាយ ព្រោះសេះនេះមានកំណើតនៅឋានទេវលោក ដែលព្រះវិស្ណុបានប្រទានទៅព្រះពាយធ្វើជាជំនិះ ។ ទឹកស្រះខាងលិចនេះហូរបង្កើតជាទន្លេ «យមនា» ។
ច្រកចូល ៖ ចូលនិងចេញតាមច្រកខាងជើង
កាលបរិច្ឆេទ ៖ ពាក់កណ្ដាលទី២ នៃសតវត្សទី១២ និងដើមសតវត្សទី១៣ នៃគ្រិស្តសករាជ
រាជ្យ ៖ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧
ឧទ្ទិសជូន ៖ ព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន និងគ្រូពេទ្យទាំងបីឋាន
រចនាបថ ៖ បាយ័ន
១. ប្រវត្តិប្រាសាទ
ប្រាសាទនាគព័ន្ធ មានទីតាំងឋិតនៅចំកណ្ដាលបារាយណ៍ “ជ័យតដាក” (Jayatataka) ដែលបារាយណ៍នេះមានទំហំស្មើនឹងទទឹង ៩០០ម. និងបណ្ដោយប្រវែង ៣,៥០០ម ។ ប្រាសាទនេះសាងសង់ឈរលើអ័ក្សតែមួយនឹងប្រាសាទព្រះខ័ន ។ វាត្រូវគេសាងសង់ឡើងនៅលើកោះសិប្បនិម្មិតដែលមានទំហំ ៣៥០ម. ក្នុងមួយជ្រុងៗ ព្រមទាំងមានកាំជណ្ដើរថ្មបាយក្រៀមនិងរចនាដោយបង្កាន់ដៃ ។ កំពែងដី ដែលមានប្រវែង ៣៤០ម. ក្នុងមួយជ្រុង បានត្រូវគេសង់ព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទ ។ រូបសំណាកដំរីតូចៗត្រូវបានគេរកឃើញនៅតាមជ្រុងនីមួយៗ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នគ្មាននៅសេសសល់នឹងកន្លែងទៀតទេ ។
នាគព័ន្ធជាប្រាសាទតូចមួយដែលមានស្រះប្រាំ ស្រះតូចបួននៅជុំវិញ ស្រះធំមួយដែលសង់នៅចំកណ្ដាល ។ វាផ្ដល់នូវការទស្សនាចរដ៏ស្រស់ស្រាយដល់ភ្ញៀវទេសចរ ដោយសារលក្ខណៈពិសេសតែមួយគត់របស់វា ។ មានជំនឿមកថាវាជាកន្លែងឧទ្ទិសដល់ព្រះពុទ្ធដែលបានពន្យារពេល ចូលនិវ៌ាណនាម «ភេសជ្ជៈគុរុ» ។ យោងតាមសម្ដីរបស់លោក George Sodes, លោក Finot, និងលោក Victor Goloubew បានផ្ដល់សម្មតិកម្មថា “ស្រះធំកណ្ដាលគឺជាតំណាងស្រះ «អនវតប្តៈ» ដែលជាស្រះបរិសុទ្ធនៅភ្នំមេរុ ជាចំណុចកណ្ដាលនៅពិភពលោក ។ ស្រះនេះបានផ្ដល់កំណើតដល់ទន្លេស័ក្ដិសិទ្ធិធំៗទាំងបួនគឺ៖ «ទន្លេគង្គា, ទន្លេព្រហ្មបុត្រ, ទន្លេយមនា, ទន្លេឥណ្ឌុ» ស្រះទាំងអស់នេះមានទំហំ ២៥ម. ក្នុងមួយជ្រុងៗ ដែលនៅប្រាសាទនាគព័ន្ធគេកំណត់យករូបសំណាកមកតំណាងឲ្យទន្លេទាំង នេះ ហើយរូបសំណាកទាំងនោះគឺជាតំណាងធាតុទាំងបួន៖ «ធាតុទឹក, ដី, ភ្លើង, ខ្យល់» (ធាតុទឹកតំណាងដោយក្បាលដំរីនៅទិសខាងជើង, ធាតុខ្យល់តំណាងដោយក្បាលសេះនៅទិសខាងលិច, ធាតុភ្លើងតំណាងដោយក្បាលតោនៅទិសខាងត្បូង, និងធាតុដីតំណាងដោយក្បាលមនុស្សនៅទិសខាងកើត) ។ ស្រះអនវតប្តៈ ត្រូវបំពេញដោយទឹកក្ដៅផុសពីដី និងត្រូវបានគេគោរពណាស់នៅឥណ្ឌា ចំពោះអំណាចនៃការកែរោគរបស់ទឹកនោះ ។ គោលបំណងធំនៃការកសាងប្រាសាទនេះគឺសម្រាប់លាងជម្រះបាបឬមន្ទិល របស់ពួកព្រាហ្មណ៍និងសាសនិកទាំងអស់ឲ្យបរិសុទ្ធឥតហ្មងកាលពីសម័យ កាលនោះ ។
នាគព័ន្ធជាប្រាសាទតូចមួយដែលមានស្រះប្រាំ ស្រះតូចបួននៅជុំវិញ ស្រះធំមួយដែលសង់នៅចំកណ្ដាល ។ វាផ្ដល់នូវការទស្សនាចរដ៏ស្រស់ស្រាយដល់ភ្ញៀវទេសចរ ដោយសារលក្ខណៈពិសេសតែមួយគត់របស់វា ។ មានជំនឿមកថាវាជាកន្លែងឧទ្ទិសដល់ព្រះពុទ្ធដែលបានពន្យារពេល ចូលនិវ៌ាណនាម «ភេសជ្ជៈគុរុ» ។ យោងតាមសម្ដីរបស់លោក George Sodes, លោក Finot, និងលោក Victor Goloubew បានផ្ដល់សម្មតិកម្មថា “ស្រះធំកណ្ដាលគឺជាតំណាងស្រះ «អនវតប្តៈ» ដែលជាស្រះបរិសុទ្ធនៅភ្នំមេរុ ជាចំណុចកណ្ដាលនៅពិភពលោក ។ ស្រះនេះបានផ្ដល់កំណើតដល់ទន្លេស័ក្ដិសិទ្ធិធំៗទាំងបួនគឺ៖ «ទន្លេគង្គា, ទន្លេព្រហ្មបុត្រ, ទន្លេយមនា, ទន្លេឥណ្ឌុ» ស្រះទាំងអស់នេះមានទំហំ ២៥ម. ក្នុងមួយជ្រុងៗ ដែលនៅប្រាសាទនាគព័ន្ធគេកំណត់យករូបសំណាកមកតំណាងឲ្យទន្លេទាំង នេះ ហើយរូបសំណាកទាំងនោះគឺជាតំណាងធាតុទាំងបួន៖ «ធាតុទឹក, ដី, ភ្លើង, ខ្យល់» (ធាតុទឹកតំណាងដោយក្បាលដំរីនៅទិសខាងជើង, ធាតុខ្យល់តំណាងដោយក្បាលសេះនៅទិសខាងលិច, ធាតុភ្លើងតំណាងដោយក្បាលតោនៅទិសខាងត្បូង, និងធាតុដីតំណាងដោយក្បាលមនុស្សនៅទិសខាងកើត) ។ ស្រះអនវតប្តៈ ត្រូវបំពេញដោយទឹកក្ដៅផុសពីដី និងត្រូវបានគេគោរពណាស់នៅឥណ្ឌា ចំពោះអំណាចនៃការកែរោគរបស់ទឹកនោះ ។ គោលបំណងធំនៃការកសាងប្រាសាទនេះគឺសម្រាប់លាងជម្រះបាបឬមន្ទិល របស់ពួកព្រាហ្មណ៍និងសាសនិកទាំងអស់ឲ្យបរិសុទ្ធឥតហ្មងកាលពីសម័យ កាលនោះ ។
២. ទ្រង់ទ្រាយសំណង់
ស្រះធំមានទំហំ ៧០ម៉ែត្រក្នុងមួយជ្រុង មានជណ្ដើរ និងហ៊ុមព័ទ្ធដោយស្រះតូចរាងបួនជ្រុងស្មើចំនួនបួន ។ កោះសិប្បនិម្មិតរាងមូលតូចមួយសង់ក្នុងកម្ពស់១៥ ត្រង់ទៅលើ មានគ្រឹះជាកាំជណ្ដើរថ្មភក់ប្រាំពីរជាន់ស្មើនឹង ៣.៥ម៉ែត្រ ទ្រតួប៉មកណ្ដាល ដែលមានបីថ្នាក់រចនាដោយផ្កាឈូកនៅខាងលើ ។ ពីដើមប៉មកណ្ដាលនេះបើចំហនៅទិសខាងកើត ចំណែកបីជ្រុងទៀតត្រូវបិទខ្ទប់ដោយរូបសំណាក «អវលោកិតេស្វរ» និងមានរូបចម្លាក់លៀននៃសត្វដំរីតូចៗនៅលើជ្រុងនីមួយៗ ។
នៅលើហោជាងនៃតួប៉មមានពិពណ៌នាពីជីវិតរបស់ព្រះពុទ្ធ៖
- ហោជាងខាងកើត ៖ ព្រះពុទ្ធកាត់ព្រះកេសា
- ហោជាងខាងលិច ៖ ព្រះពុទ្ធទទួលការការពារពីនាគរាជ មុជ្ជលិន
- ហោជាងខាងជើង ៖ ការចាកចោលរាជវាំងរបស់ព្រះពុទ្ធ
- ហោជាងខាងត្បូង ៖ ព្រះពុទ្ធធ្វើសមាធិនៅក្រោមដើមពោធិព្រឹក្ស
តួប៉មកណ្ដាលធ្លាប់បានកាច់បំបាក់ដោយដើមជ្រៃ តែត្រូវរន្ទះបាញ់ដួលកាលពីឆ្នាំ១៩៣៥ ហើយបន្ទាប់មកប៉មកណ្ដាលនេះត្រូវលោក Maurice Glaize ជួសជុលសង់ឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៣៨ ហើយលោក Henri Marchal ជាជាតិបារាំងបានធ្វើការសម្អាតប្រាសាទនេះទាំងមូលពីឆ្នាំ ១៩២២-១៩២៤ បូករួមទាំងទីធ្លានិងបរិវេណប្រាសាទទាំងមូល ។
នៅលើហោជាងនៃតួប៉មមានពិពណ៌នាពីជីវិតរបស់ព្រះពុទ្ធ៖
- ហោជាងខាងកើត ៖ ព្រះពុទ្ធកាត់ព្រះកេសា
- ហោជាងខាងលិច ៖ ព្រះពុទ្ធទទួលការការពារពីនាគរាជ មុជ្ជលិន
- ហោជាងខាងជើង ៖ ការចាកចោលរាជវាំងរបស់ព្រះពុទ្ធ
- ហោជាងខាងត្បូង ៖ ព្រះពុទ្ធធ្វើសមាធិនៅក្រោមដើមពោធិព្រឹក្ស
តួប៉មកណ្ដាលធ្លាប់បានកាច់បំបាក់ដោយដើមជ្រៃ តែត្រូវរន្ទះបាញ់ដួលកាលពីឆ្នាំ១៩៣៥ ហើយបន្ទាប់មកប៉មកណ្ដាលនេះត្រូវលោក Maurice Glaize ជួសជុលសង់ឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៣៨ ហើយលោក Henri Marchal ជាជាតិបារាំងបានធ្វើការសម្អាតប្រាសាទនេះទាំងមូលពីឆ្នាំ ១៩២២-១៩២៤ បូករួមទាំងទីធ្លានិងបរិវេណប្រាសាទទាំងមូល ។
៣. តួប៉មកណ្ដាល
តួខ្លួននាគរាជពីរ (នន្ទ និង ឧបនន្ទ) បានឆ្វាយជារង្វេលជុំវិញគ្រឹះកោះ ហើយកន្ទុយរបស់នាគព័ទ្ធព័ន្ធគ្នានៅទិសខាងលិច នេះជាការសន្មតហៅប្រាសាទនេះថា «ប្រាសាទនាគព័ន្ធ» ។ តួអង្គពិសេសនៅក្នុងស្រះធំគឺចម្លាក់លោតសេះឈ្មោះ «ពលហ៍» កំពុងហែលសំដៅកោះព្រមទាំងមានឆ្លាក់រូបមនុស្សតោងខ្លួនសេះទាំង មូល ។ សេះនេះជាការនិម្មិតខ្លួនរបស់អវលោកិតេស្វារ ដើម្បីជួយសង្គ្រោះឈ្មួញសំពៅឈ្មោះ «សិហាល» និងសហសេវិករបស់គាត់ពីគ្រោះកំណាច ។ ពួកគេបានលិចសំពៅនៅសិរីលង្កា ហើយត្រូវចាប់ទុកជាចំណីដោយយក្ខិនីដែលមានចង្កូមវែង ។
៤. អគារតូចទាំងបួន
អគារតូចទាំងបួនជាកន្លែងស្រោចទឹក ជម្រះមន្ទិលនិងបាបឲ្យអស់ពីខ្លួន ។ ពួកគេត្រូវដុសខាត់ខ្លួនដោយទឹកពិសិដ្ឋដែលហូរចេញពីទរបង្ហូរទឹក តភ្ជាប់ពីស្រះធំ ។ ទរបង្ហូរទឹកទាំងបួននេះមានលក្ខណៈខុសៗគ្នាគឺ៖
- ខាងជើង ៖ ជាក្បាលដំរី
- ខាងត្បូង ៖ ជាក្បាលតោ
- ខាងកើត ៖ ជាក្បាលមនុស្ស
- ខាងលិច ៖ ជាក្បាលសេះ
ដំបូលអគារតូចទាំងបួននេះមានរាងកោងក្រឡូម ដែលមានលម្អដោយក្បាច់ត្របកឈូក ។
ស្រះខាងជើង ជាស្រះសម្រាប់លទ្ធិព្រាហ្មណ៍ ដែលគេសន្មតថាទឹកចេញពីក្បាលដំរីនេះបានបង្កើតទន្លេព្រះម៉ែ គង្គាសម្រាប់ប្រើលាងបាប ។- ខាងជើង ៖ ជាក្បាលដំរី
- ខាងត្បូង ៖ ជាក្បាលតោ
- ខាងកើត ៖ ជាក្បាលមនុស្ស
- ខាងលិច ៖ ជាក្បាលសេះ
ដំបូលអគារតូចទាំងបួននេះមានរាងកោងក្រឡូម ដែលមានលម្អដោយក្បាច់ត្របកឈូក ។
ស្រះខាងកើត ជាស្រះហូរបង្កើតទន្លេព្រហ្មបុត្រ ។ គេជឿថាទឹកហូរពីក្បាលមនុស្សនេះ ជួយបង្កើនឫទ្ធិអំណាច មានប្រាជ្ញាដូចអង្គព្រះពោធិសត្វភេទស្រីនាម «ប្រាជ្ញាបារមីតា» និងផ្ដល់ភាពបរិសុទ្ធដល់មនុស្ស ។
ស្រះខាងត្បូង តំណាងអំណាចស្ត្រី តំណាងអំណាចរបស់ស្ដេចសត្វ ។ ពេលចង់បានឫទ្ធអំណាចចេញច្បាំងឲ្យបានជោគជ័យ គេធ្វើពិធីនៅស្រះខាងត្បូង ស្រះដែលបង្កើតទន្លេឈ្មោះ «ឥណ្ឌុ» ហេតុដែលគេបង្កើតទន្លេឥណ្ឌុនិងក្បាលតោនេះ ព្រោះតោនេះមានកំណើតនៅឋានត្រៃត្រិង្ស ។ តោមានកំណើតចេញពីអណ្ដាតភ្លើងកំហឹងនៃពួកអាទិទេពកួចបញ្ចូលគ្នា បង្កើតបានជាសត្វតោមួយនាម «ទុគ៌ា» ។ ទទួលទានទឹកពីក្បាលតោ គេជឿថាទទួលបានអំណាច និងពរជ័យពីព្រះនាង «ទុគ៌ា» ដែលនាងបានសម្លាប់យក្សក្បាលក្របីឈ្មោះ «មហិង្សាសុរៈ» ។
ស្រះខាងលិច ទទួលទានទឹកចេញពីក្បាលសេះ គេជឿថានឹងទទួលបានអំណាចអមត អំណាចកម្លាំងដ៏មហាសាលនៃអង្គព្រះពាយ ព្រោះសេះនេះមានកំណើតនៅឋានទេវលោក ដែលព្រះវិស្ណុបានប្រទានទៅព្រះពាយធ្វើជាជំនិះ ។ ទឹកស្រះខាងលិចនេះហូរបង្កើតជាទន្លេ «យមនា» ។
0 comment
tag:
#ប្រវត្តិសាស្រ្ត